چه چیزی سبب مشارکت میان چین و ایران می شود؟

 

نشنال اینترست: ایران و چین در سال 1971 روابط دیپلماتیک برقرار کردند. این یک نقطه عطف در روابط میان دو کشور بود. رژیم محمدرضا پهلوی شریک قاطع آمریکا بود و چین نیز در آن زمان تحت حاکمیت رئیس مائو بود. پس از انقلاب ایران، این روابط شاهد پیشرفت آهسته ای بود. تا اینکه در دهه 1990 هر دو کشور توافق کردند روابط اقتصادی خود را گسترش دهند. در نگاه اول، رژیم تئوکراتیک ایران اشتراکات کمی با حزب کمونیست چین دارد. با این حال، روابط دوجانبه در چند سال گذشته قوی‌تر شده و چین به شریک اقتصادی برجسته ایران و حامی رژیم تبدیل شد. سیاست واقعی، منافع اقتصادی و اهداف ژئوپلیتیکی هر دو کشور را وادار به همکاری با یکدیگر می کند، به خصوص که هر دو ایالات متحده را مانع اصلی اهداف استراتژیک خود می دانند.

همکاری اقتصادی سنگ بنای روابط چین و ایران است. چین بزرگترین شریک تجاری ایران است و سرمایه گذاری های خود را در ایران افزایش داده است. در مارس 2021، دو کشور قرارداد مشارکت راهبردی بیست و پنج ساله به مبلغ 400 میلیارد دلار برای توسعه زیرساخت‌ها و بخش‌های حمل‌ونقل ایران امضا کردند. این توافق یک گام مهم رو به جلو در مشارکت بین دو کشور بود. متعاقباً بانک‌های چینی ۱۰ میلیارد دلار وام برای نیروگاه‌ها، راه‌آهن و سایر پروژه‌های زیربنایی به ایران دادند. شرکت های چینی به ساخت راه آهن سریع السیر بین تهران و مشهد و توسعه بنادر و فرودگاه ها کمک کرده اند. این سرمایه‌گذاری‌ها برای تلاش‌های نوسازی ایران حیاتی بوده است. ایران از زمان خروج پرزیدنت ترامپ از برجام در سال 2018 و اعمال مجدد تحریم های اقتصادی، تحت فشار قابل توجهی از سوی ایالات متحده قرار دارد. این تحریم‌ها دسترسی ایران به بازارهای بین‌المللی را چالش‌برانگیز کرده ،که نتیجه آن رکود، تورم سرسام‌آور و کاهش قابل توجه ارزش ریال ایران است. چین وارد عمل شد و سرمایه و تخصص بسیار مورد نیاز را به اقتصاد ایران تزریق کرد. این جریان‌های سرمایه سبب تحریک فعالیت‌های اقتصادی، ایجاد شغل، کاهش تاثیر تحریم‌ها و ادامه توسعه زیرساخت‌های ایران شد. دولت ایران از این تعامل چینی استفاده می کند تا به مردم خود نشان دهد که این کشور از نظر دیپلماتیک منزوی نیست و از این طریق نگرانی های داخلی را کاهش داده و مشروعیت ظاهری خود را حفظ می کند. 

بخش انرژی کانون اصلی همکاری ها ست و شرکت های چینی سرمایه گذاری زیادی در صنعت نفت و گاز ایران انجام داده اند. پس از اعمال مجدد تحریم های واشنگتن، صادرات نفت ایران کاهش یافت. چین بزرگترین واردکننده نفت ایران و ایران یکی از بزرگترین تامین کنندگان نفت خام چین است. این امر به ایران کمک کرده تا درآمد کافی برای مقاومت در برابر تحریم‌های فلج‌کننده را داشته باشد. نفت ایران پیامدهای استراتژیک برای امنیت انرژی چین دارد. ایران سومین ذخایر بزرگ نفت جهان را دارد و سرمایه گذاری چین در میادین نفت و گاز ایران منبع انرژی قابل اعتمادی را برای چین فراهم می کند. علاوه بر این، ایران یک شریک ضروری برای طرح کمربند و جاده ابریشم چین است. شرکت های چینی برای حمایت از این تلاش سرمایه گذاری های قابل توجهی در بخش حمل و نقل ایران برنامه ریزی کرده اند. موقعیت استراتژیک و منابع طبیعی ایران، این کشور را به شریکی حیاتی برای این ابتکار تبدیل کرده است، زیرا دروازه‌ای به خاورمیانه و اروپا است.

منبع و ادامه: نشنال اینترست