دردسرهای بزرگ افغانستان برای ایران!

 

فارین پالسی :در روز تصرف کابل  توسط طالبان ، ابراهیم رئیسی ، رئیس جمهور جدید ایران ،از شکست و عقب نشینی نظامی ایالات متحده ابراز خشنودی کرد. ایران از خروج نیروهای آمریکایی از مرزهای شمال شرقی خود می تواند ابراز خوشحالی کند، اما امارت اسلامی تازه افغانستان مجموعه دیگری از چالش ها را  برای ایران به ارمغان می آورد. دردسرهایی که تصمیم گیرندگان در تهران از بحث آشکار درباره اش تا به امروز خودداری کرده اند. ایران در سال های اخیر از طالبان حمایت کرده است اما سناریوهای نگران کننده ای نیز پیش روی تهران قرار دارد. طالبان بر علیه ایران شیعه یا اقلیت شیعه افغانستان اقداماتی کند و یا همچنین برای ایران شیعی ، به مثابه شبح جهادگری سنی در همسایگی ست .

ایران و طالبان در اواخر دهه 1990 دشمنان قسم خورده ای بودند. هنگامی که طالبان تحت تسلط پشتون ها در آخرین مرحله از جنگ داخلی افغانستان در قدرت بود ،  نه تنها مخالفان بلکه اقلیت های دیگر ، مانند هزاره شیعه را در هم شکستند. ایران به ایالات متحده ، روسیه و هند در حمایت از ائتلاف شمال علیه طالبان پیوست.
در سال 1998 ، ایران و طالبان پس از کشته شدن چند دیپلمات ایرانی و یک روزنامه نگار در مزار شریف ، تقریباً وارد جنگ شدند. شورای عالی امنیت ملی ایران به جنگ رای داد ، اما توسط علی خامنه ای رهبر معظم لغو شد. هنگامی که ایالات متحده در سال 2001 برای برکناری طالبان و القاعده به افغانستان حمله کرد ، ایران به طور ضمنی همکاری کرد و اطلاعاتی را در اختیار ارتش آمریکا قرار داد. تهران همچنین از حمایت لازم برای شکل گیری یک دولت انتقالی پس از طالبان و همینطور به رسمیت شناختن آن کمک گرفت.
ایران طی سال‌ها به ویژه با ظهور دولت اسلامی وابسته به افغانستان و دولت اسلامی خراسان , در سال‌های ۲۰۱۴ و ۲۰۱۵ به طالبان نزدیک شد . ایران حمایت , حمایت مالی و مسلح کردن طالبان علیه دولت اسلامی خراسان و همچنین نیروهای دولتی ایالات‌متحده و افغانستان را آغاز کرد . هر چند که طالبان و دولت اسلامی - خراسان , هر دو گروه شبه نظامیان جهادی - سنی هستند ,اما  در اهداف سیاسی و الاهیات اختلاف دارند و این امر سبب می شود این گروه ها به عنوان رقبای سرسخت در برابر هم قرار گیرند . دولت اسلامی خراسان نیز از فرار مبارزان ناراضی طالبان بهره‌مند شده‌است ....

بدترین سناریو برای ایران احیای جنگ داخلی در مرز‌های شرقی آن کشور است. جنگ در افغانستان می‌تواند بر حجم ورود پناهجویان به ایران و قاچاق تسلیحات و مواد مخدر در مرز آن کشور بیافزاید. همچنین، امکان فعال‌شدن شبه نظامیان وفادار به گروه‌های افراطی در مناطق مرزی ایران نیز افزایش خواهد یافت. مشخص نیست که آیا طالبان قصد خواهد داشت تا این نیرو‌های شبه نظامی تندرو را مهار و محدود سازد و آنان را مجازات کند یا خیر.

شرط‌بندی محتاطانه ایران بر روی همکاری با طالبان تاکنون نتیجه‌بخش بوده است. به درخواست طالبان، ایران ارسال بنزین و گازوئیل به افغانستان را از سرگرفته است. تجارت ایران با افغانستان که جزو پنج بازار بزرگ صادرات محصولات ایران است به حالت عادی بازگشته است. طالبان از مقام‌های ایران، ترکیه، قطر، پاکستان، چین و روسیه برای شرکت در مراسم معرفی دولت تازه خود دعوت به عمل آورده بود.....

 

منبع و ادامه : فارین پالسی