چرا اعتراضات در ایران این بار متفاوت است؟
نشنال اینترست: ابراهیم رئیسی، روز چهارشنبه در هفتاد و هفتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک، اولین سخنرانی حضوری و بین‌المللی اش را از زمان انتخابش در سال 2021 ایراد کرد. سخنرانی رئیسی بر محکوم کردن «استانداردهای دوگانه» بر علیه ایران و همچنین سخن گفتن بر علیه خروج یکجانبه ایالات متحده از برجام در سال 2018 متمرکز بود. اما آنچه رئیسی به آن اشاره نکرد، پس‌زمینه اعتراضاتی بود که در ایران در جریان ست . ناآرامی های هفته گذشته که آخرین و به ظاهر شدیدترین از نوع خود در ایران در سال های اخیر است.
جرقه این اعتراضات با مرگ مهسا امینی بیست و دو ساله زده شد. مهسا هفته گذشته توسط پلیس اخلاق به دلیل زیر پا گذاشتن قانون حجاب ایران که براساس آن زنان موظف به پوشاندن موهای خود هستند، دستگیر شد. خانواده امینی می‌گویند که وی در حین بازداشت مورد ضرب و شتم قرار گرفته و از ناحیه سر دچار جراحت مرگبار شد. اما مقامات ایرانی و رسانه های دولتی ایران این روایت را رد می کنند و می گویند امینی دچار حمله قلبی شد و سپس به کما رفت .
پاسخ مردم به این رویداد سریع و گسترده بود. بسیاری از آنان موهای خود را کوتاه کرده یا روسری های خود را برداشتند و در برخی موارد نیز به آتش کشیدند. معترضان خواستار سرنگونی رژیم و پایان دادن به جمهوری اسلامی شده اند. گروه های حقوق بشری که اعتراضات جاری را دنبال می کنند می گویند که حداقل هفت نفر تاکنون کشته شده اند. دولت ایران با محدود کردن دسترسی به اینترنت و استفاده از پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی به مقابله با ناآرامی‌ها آمده است، اما با وجود چنین محدودیت های ، ویدئوهای اعتراضات در فضای مجازی منتشر می شود.
رژیم ایران برای مقابله با ناآرامی تازه کار نیست. در چند سال گذشته، اعتراض ها در نتیجه بی عدالتی های اجتماعی و اقتصادی مانند افزایش تورم یا کیفیت آب بالا گرفته است. نارضایتی در ایران به دنبال انتخابات ریاست جمهوری آغاز شد. در سال 2009، پس از انتخابات ریاست جمهوری که در آن محمود احمدی نژاد در بحبوحه اتهامات تقلب و بی نظمی گیری اعلام پیروزی کرد، اعتراض ها آغاز شد که به جنبش سبز معروف شد. ناآرامی‌های گذشته به طور مداوم با سرکوب خشونت آمیز دولت مواجه شد. گزارش عفو بین‌الملل در سال 2020 جزئیات مرگ بیش از 300 مرد، زن و کودک به دست نیروهای امنیتی ایران در یک هفته در نوامبر 2019 را منتشر کرد. رویترز در مجموع گزارش داد که در سال 2019، 1500 نفر کشته شده‌اند.
در میان ناظران این باور هست که آخرین دور ناآرامی ها در هفته گذشته ممکن است از پیشینیان اخیرش مهمتر باشد. محمدعلی کدیور، استادیار جامعه‌شناسی و مطالعات بین‌الملل در کالج بوستون، در واشنگتن پست می‌نویسد: «موج کنونی اعتراض‌های کنونی از جهات مهمی فراتر از همیشه است.» کدیور چهار عامل را برمی شمارد که این اعتراضات را متمایز می کند: پیشتازی زنان، حضور ایرانیان سرشناس در سراسر کشور، بسیاری از ایرانیانی که معمولاً در تظاهرات شرکت نمی کنند در همبستگی با زنان و دانشجویان به پا خواسته اند، و اینکه اعتراضات شکاف های قومی را کمرنگ و پر کرده است......
نظرات
ارسال یک نظر