اعتراض های مرگ مهسا امینی: نقطه عطفی در ایران

 

واشینگتن انیستیو: علیرغم تلاش‌های رژیم ایران برای سرکوب اعتراض‌های اخیر، این تظاهرات به سرعت به گوشه و کنار کشور سرایت کرده و این امر سبب شده این اعتراض‌ها به یکی از مهم‌ترین رویدادهای ایران در بیش از چهار دهه اخیر تبدیل شود. همینطور این رویدادها نشان دهنده نقطه عطفی برای آینده این کشور است.

موج گسترده اعتراض هایی که پس از مرگ غم انگیز مهسا «ژینا» امینی یک زن کرد ایرانی در حین بازداشت پلیس اخلاق ایران به سرعت توجه جهانیان را به خود جلب کرد. درگذشت مهسا که به اتهام نقض حجاب ایران بازداشت شده بود، به طور مهمی بر مسائل داخلی این کشور تاثیر گذاشت آن هم در زمانی که جهان بیشتر بر موضوع برنامه هسته‌ای تهران و سیاست‌های منطقه‌ای این کشور متمرکز بود.
پس از بهار عربی در سال 2011 که تحت تسلط سنی‌ها انجام گرفت، این اعتراضات می‌تواند نشان دهنده موج جدیدی از «بهار شیعه» در ایران باشد که طی چند سال گذشته عراق و لبنان را فراگرفته است. در عین حال، این اعتراض‌ها را می توان ادامه‌ای در سلسله اعتراض‌های داخلی در ایران دانست که در دو دهه گذشته آغاز شده، اما طی پنج سال گذشته به‌طور چشمگیری افزایش یافته‌اند.
از آنجایی که تغییرات در سیاست داخلی ایران می تواند مستقیماً بر سیاست بسیاری از مناطق دیگر در منطقه، به ویژه در عراق تأثیر بگذارد، این سؤال مهم در ذهن همه این است: اعتراضات سرانجام به کجا می رود؟ 

یک نقطه عطف؟
اعتراضات کنونی ایران بیش از یک دهه پس از آن رخ می دهد که بهار عربی جهان اسلام را درنوردید و جرقه تغییر رژیم در برخی از کشورها را سبب شد و جنگ های داخلی پیچیده و طولانی مدت در برخی دیگر راه انداخت. با این حال، از سال 2018، موج متفاوتی از اعتراضات عمومی لبنان، عراق و اکنون ایران را فراگرفت .اعتراضاتی که ممکن است به خوبی نشان دهنده فروپاشی نخبگان حاکم شیعه در منطقه باشد، درست همانطور که بهار عربی تا حد زیادی نشان دهنده یک جنبش توده ای نخبگان حاکم اهل سنت برعلیه ایران بود.
در لبنان تظاهرات عمومی به شدت موقعیت حزب الله و متحدانش را در انتخابات گذشته این کشور تضعیف کرد.اما در عراق، تظاهرات از سال 2019 با شعله ور شدن اخیر در منطقه سبز عراق و پس از «خروج» روحانی شیعه مقتدی صدر از سیاست ادامه دارد،
در ایران، حضور نیروهایی مانند سپاه پاسداران تا کنون، امکان تظاهرات گسترده مشابه را سخت کرده است. در واقع، رژیم علیرغم افزایش احساسات ضد رژیم و تظاهرات در چند سال اخیر به شدت به قدرت چسبیده است. با این حال، موج کنونی اعتراض ها در واقع باعث تغییر لفاظی های رهبران محافظه‌کار ایران شده است، از جمله ابراهیم رئیسی که از ضرورت تغییر شیوه ها و دادن فرصت بیشتر به مردم برای حق اعتراض و انتقاد صحبت کرد. رئیسی تصریح کرد: چه اشکالی دارد که در دانشگاه ها، مؤسسات علمی و محافل گفت و گو، نقد و حتی اعتراض مراکزی ایجاد شود؟ قالیباف، رئیس مجلس ایران نیز قول داده که درباره مرگ مهسا تحقیق شود و اصلاحاتی در قوانین مربوط به حجاب انجام دهد. چنین لفاظی ممکن است کاتالیزوری برای آرام کردن مردم ناراضی باشد، اما همچنین می تواند پاسخی باشد که نتیجه فشار معترضان است .....

منبع و ادامه : واشینگتن انیستیو